Darmowa dostawa przy zakupach od 49 zł! Kod: DOSTAWA49
Darmowa dostawa przy zakupach od 49 zł! Kod: DOSTAWA49
Co to jest katalizator i w jaki sposób rozpoznać awarie tego elementu?
Każdy samochód składa się z kilku większych układów, które dzielą się na mniejsze komponenty. Na wzór ludzkiego organizmu ściśle współpracują one ze sobą. W przypadku, gdy jedna z części zaczyna się psuć, cierpi na tym cały pojazd, wzrasta eksploatacja, zużycie paliwa, a także zmniejsza się bezpieczeństwo jazdy takim autem. Katalizator samochodowy to nic innego, jak ceramiczna bądź metalowa gąbka, przez którą przepływają spaliny. Przy poprawnej pracy układu napędowego, efektywnym działaniu silnika i przy braku większych uszkodzeń mechanicznych pod maską, katalizator w samochodzie wytrzymuje około 100 000 kilometrów. Po przekroczeniu tego dystansu jego skuteczność zaczyna znacząco spadać, przez co zauważalne mogą stać się znacznie obniżone obroty, a także wyrzucanie kłębów dymu z rury wydechowej. Co to jest katalizator? W jaki sposób rozpoznać poszczególne awarie tego elementu? Dowiesz się tego właśnie tutaj!
Z zewnątrz komponent przypomina nieco tłumik. Zresztą stanowi on część w układzie wydechowym. Natomiast całość zamknięta jest w blaszanej puszcze, która pracuje w temperaturze rzędu 400 do 800 stopni Celsjusza. W praktyce oznacza to, że eksploatacja jest spowodowana z reguły kontaktem z bardzo wysokimi amplitudami. Wspomniana puszka z metalu wypełniona jest specyficzną strukturą na bazie platyny, palladu oraz rodu. Wykorzystanie metali szlachetny sprawia, że często katalizatory aut stanowią jedne z cenniejszych komponentów.
Jak działa katalizator? Jego zadaniem jest redukcja toksycznych substancji zawartych w spalinach. Ze względu na wykorzystywany w budowie materiał, wyróżnia się dwa typy katalizatorów samochodowych: ceramiczne i metalowe. Komponent w nieco starszych modelach aut umieszczany był na rurze wydechowej. Z kolei obecnie montowany jest bezpośrednio w kolektorze wydechowym. Wynika to przede wszystkim z bardziej restrykcyjnych norm dotyczących czystości spalin oraz ekologii. Jednak dzięki takiemu zabiegowi działa on zdecydowanie efektywniej, gdyż szybciej się nagrzewa. Budowa katalizatora zapewnia mu także okres eksploatacji na minimum 100 000 przejechanych kilometrów. Od czasu do czasu jednak interwał ten jest nieco krótszy i pierwsze problemy zaczynają się już po 60 000 km.
W zasadzie nie jest to łatwe, jednak na awarię wpływa masa poszczególnych czynników. Najczęściej występującą usterką jest uszkodzenie katalizatora w samochodzie poprzez wychłodzenie układu wydechowego. Chodzi jednak o gwałtowną zmianę temperatury. Wystarczy nawet przejazd przez głęboką kałużę w przypadku wyeksploatowanego komponentu. Amplituda może doprowadzić do pokruszenia ceramiki poprzez zbyt szybkie rozszerzanie się temperaturowe. Jeśli wkład wewnątrz budowy katalizatora zacznie się ruszać wskutek drobnych ubytków struktury wewnętrznej, to eksploatacja będzie przebiegać zdecydowanie szybciej niż przy normalnym zużyciu. Rzadziej zdarza się to w przypadku wkładów metalowych, jednak modele ceramiczne czasami ulegają nawet całkowitemu ukruszeniu.
Kolejną kwestią będzie regularna jazda z silnikiem na bogatej mieszance, który nie osiąga odpowiednich temperatur. Dlaczego? Z tego względu, że niedopalone paliwo jest niedopasowane do tego jak działa katalizator. Mieszanka w formie nieprzetworzonej trafia do układu wydechowego, a następnie ulega spaleniu się dopiero w kontakcie z ceramiczną powłoką katalizatora w aucie, co powoduje nadmierną eksploatację poprzez zwiększenie temperatury komponentu. W takich warunkach żywotność katalizatora ulega skróceniu o nawet 75%.
Jednym z powszechniejszych problemów na terenie Polski jest awaria katalizatora wskutek źle działającego LPG. Dobrze wyregulowana instalacja gazowa nie wpływa znacząco na stan katalizatora. Jednak w momencie, gdy mieszanka jest zbyt bogata, to tak jak w przypadku paliwa wspomnianego wcześniej, katalizator można uszkodzić po zaledwie kilkuset kilometrach. Problemem w tym wypadku jest siarka w paliwie. LPG sprzedawane na wielu stacjach w Polsce to propan i butan, który zawiera wyjątkowo dużo siarki. Jeśli instalacja jest źle zamontowana bądź skonfigurowana, to bardzo szybko nieprzetworzona w odpowiednim stopniu siarka zapcha wkład katalizatora samochodowego.
Jeśli wiemy już co to jest katalizator i wiemy w jaki sposób można go zniszczyć, to warto też zwrócić uwagę na to jakie są podstawowe objawy uszkodzenia. Katalizator w samochodzie to nie tylko oczyszczacz spalin, od niego uzależniony jest proces spalania paliwa, a także prawidłowa praca silnika.
Katalizatory w autach wbrew pozorom są dość trwałymi komponentami. Konstruktorzy projektują je z myślą o pracy w niekorzystnych warunkach. Dotyczy to ogromnej różnicy temperatur, narażenia na kontakt z wilgocią, a także uszkodzenia mechaniczne. Niektóre starszego typu są znacznie mniej odporne na zużycie mechaniczne. W jaki sposób wpływa to na dalszą eksploatację? W momencie, gdy zużyciu ulega rdzeń ceramiczny w podzespole awarii ulegnie układ zapłonowy. Wówczas spalanie paliwa zamiast w cylindrze następuje właśnie w katalizatorze, jak miało to miejsce w sytuacji wspomnianej wcześniej przy LPG oraz paliwie.
W takiej sytuacji głównym objawem usterki w obrębie katalizatora będzie spadek mocy. Od razu zauważalne będą o wiele niższe osiągi, a także cięższa praca silnika. Jest to charakterystyczne. Ponadto z okolic podwozia będzie słyszalny hałas podobny do dzwonienia bądź grzechotania.
W nowszych samochodach uszkodzony katalizator jest sygnalizowany kontrolką CHECK na desce rozdzielczej. Warto jednak mieć na uwadze, że jest to jeden z wielu czynników, które mogą spowodować zapalenie się diody. W takiej sytuacji kierowcy bardzo często usuwają katalizator, a następnie umieszczają w jego miejscu kawałek rury wydechowej. Wydaje się, że usuwa to awarię, jednak jest to rozwiązanie niezgodne z prawem. Narusza w takim wypadku homologację samochodu i łamie przepisy dotyczące dopuszczalnej emisji spalin. Z pewnością będzie to wykrywalne w czasie badania w stacji kontroli pojazdów diagnosta przy kontroli wydzielanych spalin.
Wystarczy w takiej sytuacji skorzystać z pomocy specjalisty. Mechanik w takiej sytuacji przystąpi do usunięcia awarii na dwa sposoby. Może on wymienić komponent na nowy bądź zamontuje regenerowany odpowiednik. Nie warto jednak decydować się na używany, który nie był poddany naprawom, gdyż bardzo często ulegnie on awarii w niewielkim odstępie czasu od zakupu. Ceny katalizatora są bardzo wysokie ze względu na materiały wykorzystywane w jego produkcji. Jednak na rynku obecnie znajduje się szerokie spektrum tańszych zamienników. Koszt usługi jest uzależniony od tego jak nowy jest dany samochód. Starsze będą zdecydowanie tańsze w naprawie, gdyż wyposażone są w znacznie mniej skomplikowane układy wydechowe. Jeśli możliwy jest montaż uniwersalnego odpowiednika, to w takim wypadku będzie to inwestycja rzędu od 400 do 800 zł. Z kolei w przypadku nowszych pojazdów wyposażonych w kilka katalizatorów, to ogólny kosztorys może przekroczyć nawet 4000 zł.
Układ Hamulcowy