Jak jeździć z automatyczną skrzynią biegów?

ABC automatycznej skrzyni biegów

Skrzynie automatyczne zostały stworzone z myślą o jak największym komforcie kierowcy. Montaż automatu pozwala bowiem skupić się wyłącznie na jeździe bez konieczności skupienia regulacji biegów. Jednak nawet najbardziej doświadczony kierowca, który zmienia samochód powinien mieć świadomość, że biegi w automacie działają na nieco innej zasadzie. Jak więc jeździć i korzystać z automatycznej skrzyni biegów, aby jej nie popsuć? Tego dowiesz się w niniejszym artykule! 

Jak działa automatyczna skrzynia biegów?

Samochód wyposażony w automat już dawno przestał być czymś luksusowym. Wręcz przeciwnie, gdyż coraz częściej można spotkać na rynku modele standardowych marek wyposażonych w biegi w automacie. Są one coraz częściej wykorzystywane pod kątem nowych aut, gdyż zapewniają o wiele większą wygodę w czasie jazdy. Obsługa automatycznej skrzyni biegów jest prostsza i eliminuje konieczność ręcznej obsługi biegów. Jest to na tyle efektywne, że zauważa się stopniowo rosnącą popularność na rynku wtórnym.

Awaria automatycznej skrzyni biegów to absolutna rzadkość. Wszystko dzieje się bez ingerencji kierowcy, a więc nie wchodzą w grę umiejętności kierowcy, jakich wymagała mechaniczna skrzynia biegów. Automat jest montowany nie tylko w luksusowych limuzynach czy terenówkach, ale również trafia bezpośrednio do mniejszych aut w klasie średniej. Wcześniej utrudnieniem były małolitrażowe silniki, jednak z biegiem czasu problem ten został skutecznie zażegnany. Przez ostatnie lata powstało kilka odmiennych od siebie rodzajów skrzyń automatycznych, które charakteryzują się innym działaniem. Na czym polegają konkretne różnice?

Skrzynia biegów automat - rodzaje

Obecnie wyróżnia się trzy najpopularniejsze typy automatów:

Półautomat

Popularny w różnych modelach Fiata. Stanowią specyficzną podgrupę wśród automatów, gdyż konstrukcyjnie bliżej im jest do standardowych konstrukcji manualnych. Można je określić spokojnie jako skrzynie manualne z dodatkową mechatroniką. To właśnie ona odpowiada za zmianę biegów.

Skrzynia dwusprzęgłowa

Jest to technologia spopularyzowana przez Volkswagena. Dwusprzęgłowe konstrukcje łączą w sobie zalety skrzyni zarówno manualnej, jak i automatycznej. W praktyce obecne są to dwie skrzynie, umieszczone w jednej obudowie. Przekłada się to bezpośrednio na bardzo krótki czas zmiany biegu i jest to zaledwie kilkaset milisekund. Skrzynia oferuje niesamowitą płynność pracy. Pracują one praktycznie bez żadnego większego szarpania. Samochody wyposażone w automat dwusprzęgłowy osiągają o wiele lepsze czasy przyspieszeń niż ich odpowiedniki ze skrzynią manualną.

Skrzynia bezstopniowa

Skrzynia bezstopniowa stanowi bardzo popularne rozwiązanie w samochodach japońskich. Zasada działania tej automatycznej skrzyni biegów jest bardzo prosta. Charakterystyka pracy bezstopniowej powoduje, że zmiana prędkości następuje bez zmiany prędkości obrotowej silnika. Rozwiązanie umożliwia bardzo płynny transfer momentu obrotowego na bezpośrednio do kół. Skrzynia bezstopniowa sprzyja również oszczędzaniu paliwa, gdyż eliminuje przerwy w podaży momentu obrotowego w trakcie zmiany zmiany biegów. Dużą wadą może być jednostajny odgłos pracy silnika, nawet w momencie przyspieszania.

biegi w automacie

Awaria automatycznej skrzyni biegów

Pod względem mechanicznym automat jest znacznie bardziej skomplikowany niż budowa silnika. Należy wskazać, że naprawa wymaga większego doświadczenia niż w przypadku innych komponentów, a także może być droższa. Jeśli dojdzie do uszkodzenia przekładni, to części mogą kosztować od kilku do nawet kilkunastu tysięcy, a do tego należy doliczyć również rachunek za mechanika:

 

Jaką skrzynię biegów wybrać?     

Odpowiedź na to pytanie jest także uzależniona od specyfiki skrzyni. Wszystko zależy od rodzaju konkretnego automatu, a takżę preferencji użytkowych każdego kierowcy. Jeśli oczekuje on sprawnej zmiany przełożeń, lepiej wybrać skrzynię dwusprzęgłową. W przypadku spokojnego stylu jazdy wystarczy przekładnia bezstopniowa. Najmniej narażone na eksploatację są z kolei zwykłe automaty. Te ostatnie być może nieznacznie przeciągają zmianę biegów, ale za to wytrzymują większe przebiegi.

Miejskie auta z reguły posiadają zwykły automat z siłownikami sterującymi działaniem sprzęgła i wybierającym biegi.

Jak korzystać z automatycznej skrzyni biegów?  

Niezależnie od tego, jaki rodzaj skrzyni automatycznej posiada samochód, to należy przestrzegać kilku bardzo ważnych zasad dotyczących jej prawidłowej eksploatacji. Kierowcy, którzy przesiadają się z manualnej skrzyni mogą początkowo mieć problem przyzwyczajeniem do wciskania sprzęgła. W tym momencie, będą musieli ją umieścić na podkładce zaraz obok pedałów. Czasami odruch bezwarunkowy będzie powodował wciskanie hamulca.

Co oznaczają konkretne literki na manetkach w okolicach lewarka? P oznacza parking, czyli położenie, którym zostaje uruchomiona blokada kół. Jest to bieg wbijany w celu zabezpieczenia samochodu w trakcie postoju. Niezbędne jest mimo tego zaciągnięcie hamulca pomocniczego. R to bieg wsteczny. Należy zwrócić uwagę, że aby go wbić należy  jednocześnie trzymać pedał hamulca. Na postoju chwilowym można wskoczyć na bieg N, czyli luz. W odróżnieniu od skrzyń manualnych, nie można jednak stosować go w celu odpoczynku stopy np. na światłach. Położenie N służy wyłącznie do bezkolizyjnej zmiany przełożeń. Ma także zastosowanie w trakcie holowania samochodu. Wrzucanie luzu w trakcie jazdy dramatycznie skraca żywotność skrzyni. Powoduje bowiem, że spada wtedy oleju w automatycznej skrzyni biegów.  Może także spowodować nagłe wyłączenie się silnika, a przy tym również układu hamulcowego.  Oznaczenie D to tryb jazdy do przodu na wszystkich dostępnych biegach. W niektórych modelach dostępne jest także S, czyli ustawienie skrzyni, które wrzuca biegi na wyższych obrotach. W to specyficzny tryb do jazdy w trudnych warunkach. Jest to szczególnie spotykane rozwiązanie np. w SUV-ach, gdyż ogranicza niebezpieczeństwo na oblodzonej nawierzchni.

Jak korzystać z automatycznej skrzyni biegów

HOLD to przycisk obecny w niektórych pojazdach i odpowiada za blokadę przełożeń. Przełącznik O/D off powoduje wyłączenie tzw. nadbiegu, czyli ostatniego przełożenia. Za operowanie manualnym trybem zmieniania biegów odpowiada funkcja M lub przyciski + i -.

Jak jeździć automatem?

Przed rozpoczęciem przygody z samochodem z automatem warto przyswoić kilka wskazówek, aby nie uszkodzić pojazdu. Obsługa automatycznej skrzyni biegów nie jest skomplikowana. Wymaga jednak nie wykonywania pewnych standardowych czynności w charakterystycznych dla użytkowania manualnych.

Po uruchomieniu silnika należy odczekać kilkadziesiąt sekund, aby rozgrzać olej w automatycznej skrzyni biegów. Na początku jazdy lepiej spokojnie przyspieszać przez 10 minut, aby układ dostosował swoją temperaturę do warunków na zewnątrz. Przede wszystkim nigdy nie wolno zmieniać przełożeń w czasie jazdy. Nawet jeżeli auto się toczy bez dodawania gazu. Nie wolno także korzystać bez potrzeby z luzu, chyba że samochód jest akurat holowany. Chociaż nie dotyczy to niektórych modeli. Warto sprawdzić, czy konkretny producent przewiduje taką możliwość. W innym wypadku niezbędne będzie holowanie lawetą.  W korku nie wolno często zmieniać przełożeń D i N/P. Należy trzymać nogę na hamulcu, a skrzynia powinna być ustawiona w położeniu D. W czasie jazdy nie należy także przestawiać lewarka.

Ponadto skrzynie automatyczne nie są przeznaczone do długotrwałych przejazdów z maksymalną prędkością autostradową, a także holowania przyczep.

Czy warto zakupić samochód ze skrzynią biegów w automacie?

Zdecydowanie tak. Jest specyficzna, jednak oferuje w zamian wiele wygodnych rozwiązań. Wystarczy pamiętać o rozważnym korzystaniu z dodatkowych funkcji, a także zasadach wskazanych przez producenta. Ponadto stosując się do odmiennego trybu użytkowania żaden kierowca nie narazi się na koszta w w wyniku awarii automatycznej skrzyni biegów. Utrzymanie automatycznej skrzyni w biegów w dobrej kondycji zależy w dużej mierze od stylu jazdy, a także regularnej wymiany oleju.