Jakie są objawy uszkodzonej pompy paliwa?
Pompa paliwa jest niezbędna, aby paliwo mogło zostać przetransportowane z baku samochodu do silnika. Dzięki temu może być ono doprowadzone do komory spalania z odpowiednią wydajnością, co zapewnia możliwie wysokie osiągi pojazdu przy jednoczesnej optymalizacji spalania. Uszkodzenie pompy paliwa sprawia, że paliwo przestaje być dostarczane do silnika wystarczająco sprawnie, przez co pojawiają się problemy z pracą jednostki. Awaria może nawet doprowadzić do całkowitego unieruchomienia auta. Jakie objawy mogą wskazywać na problemy z pompą paliwa?
Pompa paliwowa to jeden z najważniejszych elementów układu paliwowego samochodów spalinowych – zarówno w silnikach benzynowych, jak i wysokoprężnych. Do lat 90. stosowano mechaniczne pompy paliwa złożone z tłoka pracującego w cylindrze oraz membrany. Z czasem mechaniczne pompy paliwa zostały zastąpione elektrycznymi, w których silnik elektryczny napędza element wytwarzający ciśnienie pozwalające wprawić paliwo w ruch – są one stosowane do dziś.
Można wyróżnić dwa rodzaje pomp paliwa – zatapialną oraz liniową. Pierwsza z nich, jak wskazuje nazwa, jest montowana w środku baku i zatopiona w paliwie – to obecnie najpopularniejsze rozwiązanie. Rzadziej stosowana liniowa pompa paliwa znajduje się nad zbiornikiem paliwa, i jest umieszczona przy przewodach paliwowych. Są to tzw. niskociśnieniowe pompy paliwa i jedna z nich musi być obecna w każdym samochodzie. W silnikach wysokoprężnych występuje także dodatkowa pompa wysokiego ciśnienia, nazywana zamiennie wtryskową. Jest ona montowana przy silniku i odpowiada za zwiększenia ciśnienia paliwa przed podaniem go do wtryskiwaczy.
Niskociśnieniowa pompa paliwa umieszczona w zbiorniku ma kilka szczególnych zalet, które przełożyły się na popularność tego rozwiązania. Lokalizacja wewnątrz baku sprawia, że hałas pracującej pompy jest stłumiony. Ponadto paliwo, w którym jest ona zanurzona, zapewnia pompie chłodzenie. Pompy liniowe umieszczone na zewnątrz zbiornika są bardziej narażone na wpływ czynników zewnętrznych, a dodatkowo ich praca jest głośniejsza. Z uwagi na swoją lokalizację są jednak zwykle łatwiejsze do wymontowania i zdiagnozowania.
Pompy paliwa można również podzielić ze względu na budowę i zasadę działania – wyróżnia się pompy wirnikowe oraz rotacyjne. W przypadku pomp wirnikowych wzrost ciśnienia zapewnia obracający się wirnik łopatkowy kierujący paliwo do kanałów, którymi trafia ono do komory tłoczenia. Paliwo płynie przy tym dookoła silnika elektrycznego, dzięki czemu zapewnia mu chłodzenie oraz smarowanie. W pompach rotacyjnych zamontowany jest natomiast ponacinany dysk zabierakowy. Obracający się dysk wytwarza siłę odśrodkową, która wypycha roki umieszczone wewnątrz nacięć. W efekcie paliwo zostaje skierowane do wyjścia pompy i może zostać przetransportowane do silnika.
Objawy uszkodzonej pompy paliwa są podobne, niezależnie od rodzaju pompy zastosowanej w samochodzie. Są one efektem nieprawidłowego ciśnienia paliwa dostarczanego do silnika – może być ono zbyt wysokie lub za niskie. Na awarię pompy paliwa mogą wskazywać następujące symptomy:
O ile nietypowe hałasy słyszane z okolic baku są charakterystycznym objawem pompy, o tyle pozostałe wymienione zachowania pojazdu mogą być wynikiem np. zapchanego filtra paliwa lub innych usterek. Dlatego przed wymianą pompy paliwa warto przeprowadzić dokładną diagnostykę. Ponadto objawem może być też całkowity brak odgłosów pompy – dźwięk oznaczający pracę pompy jest zawsze słyszalny po włączeniu zapłonu.
Pompa paliwowa to element, który ulega naturalnemu zużyciu w trakcie eksploatacji. W efekcie po 200-300 tys. km zwykle konieczna jest wymiana tego podzespołu. Niektóre czynniki sprawiają jednak, że pompa paliwa może zużyć się przedwcześnie. Są to przede wszystkim zanieczyszczenia zawarte w benzynie lub oleju napędowym – dlatego jakość tankowanego paliwa ma znaczący wpływ na żywotność pompy.
Dodatkowo niekorzystna dla pompy jest jazda „na oparach”. Łatwiej wówczas o zasysanie do wnętrza pompy zanieczyszczeń osadzonych na dnie baku. Ponadto pompy umieszczone wewnątrz zbiornika muszą mierzyć z brakiem odpowiedniego chłodzenia z powodu zbyt małej ilości paliwa W efekcie, aby zadbać o kondycję pompy, najlepiej tankować paliwo wyłącznie ze sprawdzonych stacji i utrzymywać jego bezpieczną ilość na poziomie co najmniej ⅓ baku.
Podstawowym sposobem testu pompy paliwa jest sprawdzenie jej „na słuch”. W tym celu należy uruchomić zapłon i nasłuchiwać przy wlewie baku, czy słychać załączającą się pompę. Brak dźwięku włączającej się pompy może świadczyć o awarii. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, czy hałas nie jest nadmierny – jeżeli pompa uległa zatarciu, to da się słyszeć charakterystyczne „wycie”.
W celu dokładnej weryfikacji sprawności pompy niezbędna będzie znajomość mechaniki. Konieczne jest bowiem odpięcie przewodu paliwowego i wetknięcie jego końca do butelki. Jeżeli pompa jest sprawna, to po przekręceniu kluczyka paliwo powinno wypłynąć z przewodu do wnętrza butelki. Jeżeli płynie ono pod bardzo niskim ciśnieniem lub nie płynie wcale, to najprawdopodobniej pompa uległa awarii. Należy przy tym uważać, aby nie zapowietrzyć układu paliwowego.
Pompa paliwa to element, który podlega regeneracji. W przypadku niskociśnieniowych pomp paliwa nie jest to jednak wyjątkowo popularna praktyka. Koszt zakupu nowej pompy to często kilkadziesiąt złotych i regeneracja może przynieść wymierne oszczędności i korzyści jedynie w przypadku najdroższych modeli. Pompy wysokociśnieniowe mają bardziej złożoną konstrukcję, dlatego ich cena jest zwykle znacznie wyższa. W efekcie regeneracja pompy wysokociśnieniowej może być bardziej opłacalna.
Układ Hamulcowy